Paulus en Zwarte Piet

Paulus en Zwarte Piet

In de christen gemeenschap in Rome was er veel onenigheid. Met name christenen van Joodse afkomst voelde zich diep gekwetst als je varkensvlees voorgeschoteld kregen tijdens maaltijden met christenen van niet-Joodse afkomst. Dit gaf een heleboel ergernis bij de Joden. De niet-Joden aan de andere kant beriepen zich op hun vrijheid in Christus.  Er is niets verkeerds met het eten van varkensvlees, Jezus heeft duidelijk onderwezen dat we alles mogen eten. Als varkensvlees tijdens de maaltijden geen zonde is, waarom doen de Joden er dan zo moeilijk over.  De Joodse houding gaf een heleboel ergernis bij de niet-Joden. Zowel de Joden als niet-Joden vonden dat ze het recht hadden om volgens hun culturele normen te leven. Voor de Joden was varkensvlees taboe, terwijl de niet-Joden hun vrijheid om te eten en te drinken wat zij maar wilden erg belangrijk vonden. Dit gaf dus botsingen in de gemeenschap.

In Nederland vandaag hebben we een soortgelijke situatie, alleen nu is de ergernis niet over eten of drinken maar over of zwarte piet wel of niet een onschuldig vermaak is. Aan de ene kant heb je mensen die stellen dat dit een onschuldig feest voor kinderen is zonder de bedoeling om mede-Nederlanders met een donkere huidskleur te discrimineren. Als er ooit eens een discriminerende ondertoon was dan is dit al decennia niet meer het geval. Er is dus niets mis met zwarte piet als knecht van sinterklaas. Deze mensen ergeren zich aan het feit dat andere mensen wel zwarte piet associeren met discriminatie.  Tegelijkertijd is er een groeiende groep mensen die zich ergert aan het feit dat je geen jodenster op je kleding mag dragen omdat dit de Nederlanders van Joodse afkomst kwetst, maar dat het wel de normaalste zaak van de wereld wordt gevonden dat in het figuur van zwarte piet de Nederlanders van Afrikaanse afkomst herinnert worden aan de Afrikaanse holocaust van honderden jaren slavernij.  Veel van hen worden nog dagelijks geconfronteerd met de sociale en economische gevolgen van discriminatie in onze maatschappij.

Het antwoord van Paulus in Romeinen 14 op de situatie in Rome 2000 jaar geleden was als volgt:

13 Laten we elkaar daarom niet langer veroordelen, maar neem u voor, uw broeder en zuster geen aanstoot te geven en hen niet te ergeren. 14 Omdat ik één ben met de Heer Jezus weet ik, en ben ik ervan overtuigd, dat niets op zichzelf onrein is, maar dat iets onrein is voor wie het als onrein beschouwt. 15 Als u dus uw broeder of zuster kwetst door wat u eet, handelt u niet langer overeenkomstig de liefde. Laat hen voor wie Christus gestorven is niet verloren gaan door het voedsel dat u eet. 16 Breng het goede dat God u schenkt geen schade toe, 17 want het koninkrijk van God is geen zaak van eten en drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde door de heilige Geest. 18 Wie Christus zo dient, doet wat God wil en wordt door de mensen gerespecteerd. 19 Laten we daarom streven naar wat de vrede bevordert en naar wat opbouwend is voor elkaar.

In feite zegt Paulus hier dat beide groepen eigenlijk deels gelijk hebben en dus elkaar niet moeten veroordelen. Of je iets waar de Bijbel ons verder vrij in laat wel of niet doet is jouw goed recht. Iedereen is vrij om volgens zijn culturele normen te leven binnen de grenzen van het evangelie.  Maar, voegt hij er aan toe: kwets elkaar niet, maar bevorder liever de vrede. Dit is naastenliefde, om in bijzaken jouw rechten en voorkeuren omwille van de ander opzij te zetten. Maar als we koppig door gaan met aanstoot geven en elkaar te kwetsen dan zijn we liefdeloos bezig. Mochten de niet-Joden toen geen varkensvlees meer eten? Natuurlijk wel, alleen ze moesten dit niet doen in het bijzijn van hun Joodse medemensen die hier moeite mee hadden.

Als we dit zouden toepassen in Nederland vandaag dan is er niets mis mee om Sinterklaas te vieren met zwarte pieten in een huis/school/plaats waar er geen mensen zijn die hierdoor gekwetst worden. Tegelijkertijd is het een daad van mensenliefde en respect om in een plaats waar er wel mensen die hierdoor worden gekwetst aanpassingen te maken om dit te voorkomen.

Erwin van der Meer

Wie is onze God?

Als mensen die oprecht Jezus willen navolgen is het belangrijk om Matteüs 6:24 serieus te overdenken in onze materialistische samenleving:

Niemand kan twee werkgevers tegelijk dienen: hij zal de eerste op de tweede plaats zetten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verwaarlozen. Jullie kunnen niet God dienen en tegelijkertijd naar meer weelde voor jezelf streven. 

Ja zeg je misschien, ik moet wel van geldverdienen een prioriteit maken in mijn leven want anders kan ik mijn hudige levensstijl niet meer veroorloven, niet de leuke uitjes en vakanties boeken die ik graag wil doen, en zijn mijn gezinleden misschien ontevreden!

Jezus antwoordt hierop:

Mat 6:31 Vraag je dus niet bezorgd af: “Wat zullen we eten?” of: “Wat zullen we drinken?” of: “Waarmee zullen we ons kleden?” – 32a dat zijn allemaal dingen die de heidenen najagen......

Dat vinden we misschien niet leuk om te horen maar de diagnose is duidelijk 'dat zijn allemaal dingen die de heidenen na jagen'. Zo behoren wij niet langer te leven, wij zijn toch vanuit het duister overgegaan naar het licht? Jezus zegt ook in Mat. 6:32b-33

 Jullie hemelse Vader weet wel dat jullie dat alles nodig hebben. 33 Zoek liever eerst het koninkrijk van God en leef op een manier die goed is in Zijn ogen, dan zullen al die andere dingen die je nodig hebt erbij gegeven worden.

Dat moet onze prioriteit zijn: Gods koninkrijk en leven op een wijze die goed is in Gods ogen. Maar ja, op welke God vertrouwen we eigenlijk echt als het er op aan komt? Als het gaat over ons levensonderhoud? Onze Vader in de hemel of de 'god' van het geld?

Een veranderde kapitalist

Toen een geldzuchtige materialist, kapitalist en onderdrukker van mensen met Jezus in aanraking kwam kwam hij tot inkeer. Het bewijs dat hij werkelijk was veranderd door zijn ontmoeting met Jezus werd zichtbaar in hoe hij dubbel terug betaalde wat hij van de mensen had afgeperst.  Ook gaf hij vrijwillig de helft van zijn bezit aan de armen (Lukas 19:1-10). Hieruit kunnen we afleiden dat een hart wat werkelijk door de ontmoeting met Jezus is veranderd er naar streeft om net zo goed voor de medemens zorgen als voor onszelf. Een hart wat zich werkelijk heeft laten veranderden door Hem kan nu gemaakte fouten onderkennen en erkennen en zal waar mogelijk dit proberen goed te maken. Helaas waren er velen die een ontmoeting met Jezus hadden maar niet wilden veranderen of alleen wat cosmetische aanpassingen maakten om zo goed te lijken in de ogen van mensen en van zichzelf. Ook nu 2000 jaar later gebeurd nog steeds hetzelfde als mensen Jezus ontmoeten in ons leven of in de woorden van de Bijbel. Sommigen komen tot inkeer maar anderen verharden hun hart.

Afrekenen met de afreken cultuur

Afrekencultuur: alles kan tegen je gebruikt worden

Iemand vertelde me pas: bij ons thuis hebben we een echte afrekencultuur. Wanneer je iets zegt of doet kan het zomaar tegen je gebruikt worden, ook jaren later. Mondige gezinsleden kunnen zomaar gestraft worden om onduidelijke redenen en mondige vrienden en overige familie kunnen voor altijd de deur gewezen worden.

Ik heb soortgelijke culturen meegemaakt in kerken en religieuse organisaties, bij overheden en ook in het bedrijfsleven.

Kenmerken van de afrekencultuur

Wat is nu een afrekencultuur? Waar hebben we het eigenlijk over? De kenmerken van een afreken cultuur (in gezin/kerk/organisatie/bedrijf):

- Er is sprake van onvoldoende vertrouwen onderling.

- Er is een gevoel van onveiligheid bij de ondergeschikten (kinderen).

- Dingen kunnen zomaar tegen je gebruikt worden, ook kunnen gemaakte fouten uit het
  verleden voor dit doel weer opgerakeld worden.

- Wie een eigen afwijkende mening heeft wordt daarop negatief beoordeeld en
  komt op verschillende manieren onder druk te staan om zich te onderwerpen.
  Bijvoorbeeld straf, vernedering en/of tegenwerking op andere gebieden.

- Er is sterk hierarchisch leiderschap aanwezig waar iedereen zich voortdurend zelfs
  voor de kleinste zaken aan moet verantwoorden. Er is weinig of geen vrijheid of
  ruimte voor eigen initiatief en zeker geen waardering.

- Alles wordt vooral top-down geregeld: inspraak wordt niet op prijs gesteld en
  onvoldoende medewerking of tegenspraak wordt streng afgestraft.

- Wie een fout maakt wordt afgestraft maar fouten van degene die de leiding heeft zijn
  niet of nauwelijks bespreekbaar

- Leidinggeven is vooral het beheersen en overheersen van anderen

Angst

Afrekencultuur is een angstcultuur. Duidelijk is dat mensen zich bang en onprettig voelen. Ze voelen zich over het algemeen onveilig omdat er geen vertrouwen is binnen het gezin, de kerk, de organisatie of het bedrijf.

Oorzaken

De oorzaken analyserend kom je toch vooral uit bij gezagsdragers/leidinggevenden die niet goed functioneren. En laten we wel wezen: wanneer de ondergeschikten  niet functioneren is er een probleem maar wanneer de gezagsdragers/leiders niet functioneren is dat een probleem vermenigvuldigd met het aantal personen onder hun gezag.

Gevolgen

Het moge duidelijk zijn dat de afrekencultuur dramatische gevolgen heeft:

-  De ondergeschikten komen niet tot emplooiing  en raken gedemotiveerd

-  Er ontstaan weerstanden onderling omdat ondergeschikten afreken gedrag
   gaan overnemen en toepassen onderling

- De ondergeschikten worden in het gareel gedwongen of worden gedwongen
  om te vertrekken

- Dingen worden niet efficient uitgevoerd want er is geen flexibiliteit en geen
  ruimte voor improvisatie en aanpassing aan nieuwe omstandigheden.

- Er is geen leer en groei cultuur omdat er geen ruimte is voor afwijkende ideeen

- Er is passieve weerstand in de vomr van een minimum inzet bij ontevreden
  ondergeschikten

- Leidinggevenden worden naar de mond gepraat en een schone schijn wordt
  opgehouden om hen tevreden te houden zelfs als dingen goed fout gaan

- Er is competitie tuusen de ondergeschikten om in de gunst te komen bij de
  leidinggevenden

- Er vinden allerlei processen onder de oppervlakte plaats die op subtiele wijze de
  belangen, voorkeuren en angsten van de leidinggevenden bespelen om hen zo
  te beinvloeden en manipuleren.

Al deze dingen staan ontwikkeling, groei, verbetering, openheid, eerlijkheid, menslievendheid en persoonlijke ontwikkeling van alle betrokkenen in de weg.

Leerdoel 

Afrekenen met het afrekenen en gaan van afrekenen naar afspreken

Een traject moet worden gevolgd gericht op eerlijk, transparant en zonder angst en dreiging afspreken, bespreken, uitspreken en aanspreken.

Overheersende gezagsdragers zijn over het algemeen erg bang en onzeker en daardoor geneigd om verandering zo lang mogelijk tegen te werken.  Zij moeten worden gemotiveerd en overtuigd worden dat verandering ook voor hen beter is. Zij moeten leren wat het betekend om in de Geest van Christus (liefde) en volgens Zijn waarheid op zachte wijze leiding te geven in plaats van op basis van de verkeerde ideeen die hen angst in boezemen en hen het gevoel geven alles te moeten beheersen. Leer van mij zegt Jezus, ik ben zachtmoedig en nederig van hart.

De ondergeschikten hebben meestal hun vertrouwen verloren in de gezagsdragers en zijn misschien al langere tijd gewent om niet hun mening openlijk te delen maar indirect en door middel van manipulatie dingen proberen te beinvloeden. Zij moeten worden geholpen om vertrouwen te krijgen in openheid, eerlijkheid en transparantie. Zij moeten moedig in liefde voor zichzelf en anderen in openheid en waarheid leren wandelen en zich niet langer door een geest van lafhartigheid laten leiden.

Zij moeten ook worden geholpen om de leidinggevenden weer een kans te geven om dingen nu beter te gaan doen. Dit vraagt vergeving en een houding van genade en een bewuste keuze om nu de leider/gezagsdrager die zelf fout bleek te zitten zelf niet op haar/zijn fouten af te rekenen. Als zij hun fouten erkennen en willen veranderen dan moeten we hen weer een eerlijke nieuwe kans geven en open en eerlijk met hen om gaan. Het betekend ook dat de oude ontransparante en oneerlijke manieren van subtiel invloed uitoefenen, passieve weerstand, sabotage en mainpulatie moet worden los gelaten. Dit past niet een in nieuwe cultuur van openheid, eerlijkheid, genade en menslievendheid.

Ga de smalle weg

In Lukas 6:24-25 waarschuwt Jezus ons die de rijke toplaag van de wereld vormen dat we gevaar lopen.

Als we geld uitgeven voor meer luxe en persoonlijk comfort en geld sparen voor onszelf of op andere manieren rijkdom vergaren om in diezelfde luxe te kunnen blijven leven, zonder dat we minstens net zo veel gebruiken om onze naaste te helpen dan zijn we ongehoorzaam aan Jezus. Hij heeft gezegd heb je naaste lief als jezelf en doe aan anderen zoals jij wil dat aan jou gedaan wordt. Jezus werd arm om ons te redden. Als wij niet net zoveel investeren in de minste van onze broeders, in onze medemensen, dan hebben we Jezus benadeeld. Dan laten we in ons gedrag zien dat we vergiftigd zijn door de geest van de wereld die zegt 'ik ben minder verantwoordelijk voor mijn medemens dan voor mijzelf'. Als we deze brede weg blijven volgen dan komt ons hart waar onze schat is en dat is niet bij Jezus. Latenwe daarom de smalle weg van echte navolging van Jezus gaan, de weg van omzien naar mensen in hun nood. De weg van de barmhartige samaritaan, de weg van evenveel toegewijd zijn aan het goed van onze medemens als aan ons eigen goed.

Het evangelie van Jezus veroorzaakt echt scheiding

Lucas 12:51-53

51 Denken jullie dat ik gekomen ben om vrede te brengen op aarde? Geenszins, zeg ik jullie, ik kom verdeeldheid brengen. 52 Vanaf heden zullen vijf in één huis verdeeld zijn: drie tegen twee en twee tegen drie. 53 De vader zal tegenover zijn zoon staan en de zoon tegenover zijn vader, de moeder tegenover haar dochter en de dochter tegenover haar moeder, de schoonmoeder tegenover haar schoondochter en de schoondochter tegenover haar schoonmoeder.’

In deze tekst haakt Jezus terug op Micha 7:6

De zoon veracht zijn vader, de dochter verzet zich tegen haar moeder, de schoondochter tegen haar schoonmoeder, en huisgenoten blijken vijanden.

In de context van hoofdstuk 7 profeteert Micha over een tijd wanneer de mensheid ontrouw zal worden aan God en Zijn geboden: Een tijd van kwaad, corruptie en geweld. Een tijd van maatschappelijk onrecht waar de rijken hun zin krijgen en het recht wordt verdraaid. In de verzen 2 en 3 zegt hij:

2 Zij die trouw waren zijn verdwenen uit het land, niemand is nog rechtschapen. Allen zijn op bloed belust, iedereen belaagt zijn naaste. 3 Ze bekwamen zich in het kwaad: alleen voor geld stellen leiders een onderzoek in, rechters spreken recht tegen betaling, hooggeplaatsten zeggen wat hun het beste uitkomt, en zo houden zij het recht op afstand.

Dit gaat lijnrecht in tegen wat God van de mensheid verwacht.  God had al duidelijk gemaakt in Micha 6:6-8 dat Hij geen interesse heeft in religiositeit, in offers en rituelen. God wil gerechtigheid zien in deze wereld. Hij wil dat we nederig in navolging van Hem eerlijk enr echtvaardig met onze medemens omgaan:

8 Er is jou, mens, gezegd wat goed is,
je weet wat de HEER van je wil:
niets anders dan recht te doen, trouw te betrachten
en nederig de weg te gaan van je God.

Jezus gaat door op de wet en de profeten en legt uit in Zijn evangelie dat dit alles met liefde voor God en onze medemens te maken heeft.  Hij roept ons op om vanuit liefde voor God en onze medemens nederig en zachtmoedig te leven waarbij we ons evenveel voor het belang van onze medemens inzetten als voor ons eigen belang.

Hij legt ook uit dat dit betekend dat we doen aan de ander wat we willen dat zij aan ons doen. En in de gelijkenis van de Barmhartige Samaritaan benadrukt Hij dat het een zaak van daden is. Het betekend dat we niet nalaten om een mens in nood te helpen en het goede te doen wanneer we daar de gelegenheid voor hebben.

Jezus navolgen betekent ook omzien naar de minste van onze broeders. Het betekent ook omzien naar wezen en weduwen. Het is een evangelie van doen:

‘Wie mijn woorden hoort en ze doet....’

Het is een evangelie van alles te toetsen (inclusief onze eigen wandel) en niet moe worden om het goede te doen aan alle mensen en het kwade na te laten.

Dit is misschien een heel ander evangelie dan in veel kerken en gemeentes wordt verkondigd en voorgeleefd wordt door wie ons voorgaan. Maar het is wel het evangelie van Christus die rond ging al goeddoende. 

Het evangelie van Hem die ons heeft opgedragen om lief te hebben met de daad en niet slechts met woorden. Het is het evangelie van Hem die ons waarschuwde om geen schatten op aarde te verzamelen. Het is het evangelie wat ons die veel rijker zijn dan de rest van de wereld opdraagt om vrijgevig te zijn. Niet een paar giften om ons geweten af te kopen maar overvloedig in goede daden. Met de armen omgaan net zoals jij dat zou willen dat met jou zou worden omgegaan als jij in hun situatie bevond.

Dit evangelie is nooit geliefd geweest onder de rijken van deze wereld en zij hebben dan vooral de nadruk gelegd op uiterlijke religiositeit. Het ging om de 'rechte' leer, het ging om de juiste vormen van aanbidding, mooi klinkende lofprijs, enthousiasme en charisma. Het ging om bovennatuurlijk 'machtsvertoon' en interessante geestelijke ervaringen en nieuwe openbaringen.,....Een evangelie wat goed in het gehoor ligt en niet teveel verandering van onze comfortabele zelf-dienende, zelf-behagende en weinig delende levenswijze ons vraagt. Voor velen is dit gewoon onwetendheid, ze kennen het woord van God niet genoeg, maar helaas zijn er velen in onze kerken en gemeentes die dit niet willen weten.

Het is dan ook altijd erg moeilijk voor de rijken geweest om het koninkrijk van God binnen te komen.

Zij willen Jezus wel als redder, heelmeester, wonderdoener, voorziener, hulp in nood, trooster, bron van liefde, aanvaarding en innerlijke genezing, maar niet de Jezus die Heer is en gehoorzaamheid verwacht. Jezus die Koning is en van ons rechtvaardigheid en eerlijkheid ten opzichte van onze medemens verwacht. Jezus die Rechter is en zegt wat je hebt nagelaten om te doen aan de minsten van de mensen in nood die op jouw weg kwamen dat heb je nagelaten om aan mij te doen....ga weg van mij!!!!

Dit is het Evangelie van Lucas 12:51-53 dat helaas scheiding brengt tussen gezinsleden omdat sommigen hierin Jezus en Zijn onderwijs willen navolgen en anderen niet.

Dit evangelie brengt ook scheiding in het huisgezin van God, tussen wie gezellig religieus willen bezig zijn, en hen die Jezus echt willen navolgen in de praktijk en hun natuurlijke zelfzucht overwinnen door de kracht van Gods Geest.

Het is echter wel  het evangelie waarvan Jezus heeft gezegd dat het de nauwe weg tot behoudenis is.
Laten we daarom serieus nemen wat de Geest van God tot Zijn Gemeente zegt zodat bij ons de liefde echt zal blijken en niet zal verkillen.

Naastenliefde of gewoon verslaafd aan bevestiging?

Naastenliefde of gewoon verslaafd aan bevestiging?

Herken je dat bij jezelf? Doe je ook alles voor iedereen in de hoop op een klein beetje erkenning? Wij mensen die hiermee worstelen cijferen zichzelf helemaal weg voor een beetje positieve aandacht en natuurlijk om negatieve aandacht te vermijden. Eigenlijk zijn we niet veel anders dan verslaafden die hun lichaam verkopen om maar high te kunnen worden. Alleen kunnen wij ons voor houden dat we erg ‘heilig’ zijn als we ons afhankelijk en super-meegaand op stellen en ons door anderen laten gebruiken. Maar is dit wat God bedoeld als Hij zegt ‘heb je naaste lief als jezelf’ en ‘doe goed aan alle mensen’? Is onze verslaving aan bevestiging van mensen echt goed voor onszelf en de ander?

Afhankelijk zijn van de bevestiging van anderen zorgt er voor dat we al onze tijd en energie steken in het behagen van anderen en onze eigen persoonlijke voorkeuren en verlangens onderdrukken. Hierdoor zijn we niet echt onszelf maar zijn we alles-voor-anderen. Misschien verwijzen we naar 1 Cor. 9: 19 waar Paulus zegt dat hij de slaaf van iedereen geworden om zo veel mogelijk mensen te winnen. Paulus heeft het hier echter hoe hij zich in verschillende culturen aanpast in de verkondiging van het evangelie. Hij heeft het niet over je opstellen als een slaaf (of sloof) om zo wat erkenning en bevesting van mensen te krijgen. Ondertussen komen we niet voor onszelf op, glimlachen we als we gekwetst worden terwijl het diep van binnen kookt. Op deze wijze zijn we niet eerlijk tegen onszelf en tegenover anderen hoe we ons echt voelen. Op deze manier is een echte en diepe connectie met onze medemens niet mogelijk. Dit heeft ook een nadelig effect op onze romantische relaties, want onze enige manier van een relatie onderhouden is door altijd oppervlakkig aardig en afstandelijk vriendelijk te zijn maar van echte intimiteit is geen sprake. Ons echte hart is verborgen achter een veilige hoge muur, bang voor afwijzing en verwerping.

Door alles-voor-anderen te willen zijn maar tegelijkertijd onszelf niet bloot te geven, krijgt de goedbedoelende ander ook niet de kans om er echt voor ons te kunnen zijn. Door onze afhankelijke houding maken we het ook heel moeilijk voor sommige wat dominantere mensen om geen misbruik van ons te maken. We zeggen tenslotte altijd ja, geven nooit of nauwelijks tegengas en als we zelf wat tegengas krijgen geven we heel snel toe. Hoewel het op korte termijn prettig voelt voor de wat dominantere medemens dat we altijd zo meegaand zijn hebben zij uiteindelijk te maken met schaamte en schuldgevoelens voor het feit dat zij ons hebben gebruikt. In het ergste geval maken we zelf hier misschien weer subtiel gebruik van om hen te manipuleren om ons de bevestiging en aandacht te geven waar wij ons zo voor uitsloven. Niet echt de definitie van naastenliefde?

Dus uiteindelijk doen we onszelf en anderen tekort als we niet echt zijn in onze omgang met hen. We moeten eerlijk onze boosheid kunnen tonen als we gekwetst worden, blijdschap als we blij zijn, verdriet als we pijn hebben en zo voorts. Op deze manier kunnen we veel diepere relaties bouwen omdat we de ander daarmee ook de kans geven om iets goed te maken, ons te troosten of samen met ons te feesten.  Echt zijn, echt jezelf zijn zonder dat je bepaalde onplezierige emoties uitzet kan misschien wat eng lijken in het begin maar op de lange duur geeft het veel meer voldoening voor jezelf en anderen. Ga dus jouw verlangens en belangen najagen, niet op een zelfzuchtige manier die geen rekening houdt metd e belangen van anderen, maar wel op een manier die laat zien dat je van jezelf houdt en jezelf hoog acht net zoals God dat doet. Als je vanuit die houding de ander leert lief te hebben als jezelf heb je heel wat meer echte liefde en vriendschap te bieden.